Od początku roku segregujemy odpady na 5 frakcji, więc ten wpis to taka skarbnica wiedzy co gdzie wrzucać, a czego absolutnie nie wrzucać do danego pojemnika czy worka. W blokach mamy pojemniki w 5 kolorach, w domkach mamy worki/pojemniki. Plus oczywiście są rzeczy, których nie należy wrzucać do żadnego z ww. pojemników. O tym we wpisie.

Przyznam, że sama przy niektórych odpadach się gubię i nie wiem czy to wrzucić np. do papieru czy jednak do zmieszanych. Jest dość spory chaos informacyjny. I choć w teorii w kraju mamy ujednolicony sposób segregacji to nadal zdarzają się jakieś różnice w normach segregacji. Niemniej w tym wpisie poza podstawami tłumaczę również dlaczego coś tu wrzucać lub czemu nie.

Wpis przygotowałam dzięki pomocy Koalicji 5 frakcji (tutaj), więc wszystkie informacje są “od źródła” 🙂

5 frakcji

Segregacja odpadów komunalnych (czyli tych naszych domowych) jest (lub ma być) podzielona na 5 frakcji, czyli tak naprawdę tyle pojemników/toreb powinno mieć się w domu i na tyle śmieci segregować. A do tego dochodzą jeszcze takie rzeczy, jak elektrośmieci czy wielkogabarytowe. Ale o tym niżej. Póki co obecny podział na 5 frakcji to:

• pojemniki niebieskie – papier
• pojemniki zielone – szkło
• pojemniki żółte – plastik i metal
• pojemniki brązowe – bio
• pojemniki czarne – inne, czyli zmieszane

dodatkowo:

Musisz pamiętać, że nie można do żadnych z ww. wrzucać odpadów niebezpiecznych. Wszelkie baterie, żarówki, zużyty sprzęt elektroniczny, lekarstwa, odpady budowlane, farby, opakowania po olejach silnikowych i odpady wielkogabarytowe opisuję niżej.

Ale zacznijmy od 5 frakcji, czyli tych takich naszych “codziennych”:

1. Papier (niebieski pojemnik)

Tutaj wrzucamy papier, przy czym nie rwiemy go na kawałki, im większe tym lepiej. Musi być czysty, najlepiej rozszyty (nie na kołowrotkach, bez sztywnych obwolut, najlepiej bez taśmy klejącej itd.)

Wrzucamy:

• gazety i czasopisma
• książki w miękkich okładkach
• papierowe torby
• pudełka papierowe i kartony
• papier biurowy i zeszyty
• rolki po papierze toaletowym

Nie wrzucamy!

• brudnego i tłustego papieru
• kartonów po mleku tzw. tetrapak
• papieru faksowego i termicznego
• pieluch i materiałów higienicznych
• tapet
• worków po mat. budowlanych
• papieru z folią
• paragonów
• segregatorów z okuciami
• zatłuszczonych opakowań z papieru (np. po pizzy)
• zużytych ręczników papierowych i chusteczek

2. Szkło (zielony)

Szkło jest wdzięcznym materiałem do recyklingu. Dobrym też by wykorzystać samodzielnie (np. słoiki by trzymać kasze, makarony itd.). Dość długo zastanawiałam się czy trzeba je myć, obecnie stanowisko jest takie, że NIE myjemy, ale staramy się opróżnić (aby nie marnować wody). Czyli np. gdy masz słoik po dżemie to zjadasz dżem do końca, a gdyby był przeterminowany to opróżniasz słoik z dżemu i do szkła wrzucasz sam szklany słoik. Oczywiście pokrywkę ze słoika trzeba odkręcić i tę wrzucić do pojemnika na tworzywa (żółty).

Wrzucamy:

• puste szklane butelki
• słoiki po napojach i jedzeniu
• opłukane butelki po napojach / olejach
• szklane opakowania po kosmetykach (o ile nie są wykonane z trwale połączonych kilku surowców)

Nie wrzucamy!

• szkła stołowego (szklanek, kieliszków), okiennego
• fajansu, ceramiki, luster, żarówek
• szkła żaroodpornego / okularowego
• szyb samochodowych, reflektorów
• zniczy z woskiem
• termometrów i strzykawek
• monitorów i lamp elektronicznych

3. Tworzywa i metale (żółty)

Tutaj mamy plastiki i tworzywa oraz metale. I chyba najwięcej wątpliwości. Stąd mam nadzieję, że ta lista będzie bardzo pomocna. Pamiętaj, że wyrzucając butelki warto je zgnieść (zajmują mniej miejsca), nie można też nic wkładać do środka oraz jeśli ma termokurczliwą obwolutkę (po soczku) to warto ją oderwać.

Unikaj wrzucania pojemników z zawartością, czyli przeterminowany jogurt opróżnij, a do plastików wrzuć tylko kubeczek. Nie wrzucaj też butelek po oleju i innych tłustych!

Wrzucamy:

• plastikowe zgniecione butelki tzw. pet (np. po wodzie)
• aluminiowe butelki i puszki
• auluminiowe puszki po jedzeniu
• plastikowe zakrętki i kapsle (choć zakrętki najlepiej oddać na jakiś cel)
• kartony po sokach, mleku (tzw. tetrapak)
• zakrętki od słoików
• plastikowe torebki, worki plastikowe i opakowania
• metale kolorowe, drobny złom
• metalowe narzędzia

Nie wrzucamy!

• butelek z ich zawartością
• pojemników po tłustych substancjach np. po oleju
• opakowań po lekach
• opakowań po wyrobach garmażeryjnych, olejach i smarach środkach owadobójczych, aerozolach
• styropianu (w tym tacek po jedzeniu, pojemników jednorazowych na wynos)
• baterii, sprzętu
• pojemników po farbach

4. Bioodpady (brązowy)

Bioodpady są “wdzięczne”, bo jeśli masz ochotę to możesz samodzielnie urządzić kompostownik na balkonie czy wykorzystać obierki do bulionu. Możesz też łatwo oddzielić je przy segregacji, ale pamiętaj by nie wrzucać do bioodpadów produktów mięsnych, kości, a także niezalecane są cytrusy.

Wrzucamy:

• resztki warzyw, owoców, obierki
• resztki jedzenia bez mięsa
• fusy po herbacie i kawie
• skorupki jajek
• łupiny orzechów
• liście, gałęzie, ściętą trawę i trociny
• kwiaty doniczkowe i cięte

Nie wrzucamy!

• resztek mięsa, kości
• odchodów zwierzęcych
• leków, pieluch i art. higienicznych
• popiołu, ziemi i kamieni
• worków z odkurzacza
• papierosów, niedopałków
• drewna impregnowanego
• płyt wiórowych i MDF

5. Zmieszane (czarny)

Zmieszane to znaczy wszystko inne, którego nie da się segregować. Wbrew pozorom trafia tu dość sporo rzeczy 🙁

Wrzucamy:

• zużyte środki higieny osobistej
• pieluchy
• zatłuszczony papier / folia
• odchody zwierząt domowych
• szkło stołowe, skóra, guma
• worki od odkurzacza, papierosy
• pędzle, pisaki i długopisy
• inne odpady poza tymi niebezpiecznymi!

Nie wrzucamy!

• mat. budowlanych i rozbiórkowych
• odpadów wielkogabarytowych
• baterii
• sprzętu eklektycznego i elektronicznego
• opakowań po farbach, lakierach
• opakowań po środkach ochrony roślin

6. Odpady niebezpieczne i inne problematyczne

• zużyte baterie – do specjalistycznych pojemników znajdujących się często w sklepach, przy czym warto zakleić im bieguny plasterkiem

• przeterminowane leki – można oddać do apteki czy wrzucić do pojemników ustawionych w aptekach
• zużyty sprzęt elektroniczny – należy przekazać do sklepu, w którym kupujemy nowy sprzęt elektroniczny lub do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych
• resztki farb, rozpuszczalników i innych chemikaliów – należy przekazać do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych
• żarówki, świetlówki – w sklepach budowlanych, większych marketach są pojemniki na zużyte żarówki
• zużyte opony – należy zostawiać w punkcie serwisowania pojazdów lub w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych
• odpady wielkogabarytowe – należy wystawić w miejscu wyznaczonym przez właściciela nieruchomości, a w przypadku remontu zamawiamy kontener
• odpady remontowo – budowlane – umieszczać w kontenerze na gruz, który trzeba zamówić np. w podczas remontu (nie jest to problematyczne, są czasem mniejsze worki, jak i wielkie kontenery).

I to tak w wielkim skrócie, taka wiedza w pigułce. Zerknij też na taką uroczę grafikę, pobierz (tutaj) i będzie Ci na pewno łatwiej.

Analiza przypadków – Wasze pytania

Na Instagramie poprosiłam Was o zadawanie pytań odnośnie segregacji śmieci. Mogłam zdobyć odpowiedź na nie będąc na spotkaniu (z którego mam chociażby te piękne plakaty od Koalicji 5 Frakcji). Niżej ułamek pytań i kilka odpowiedzi. Raczej skrótowo, ale jeśli będzie zainteresowanie to mogę rozwinąć dany temat. No i oczywiście możecie zadawać kolejne pytania.

1. Co z paragonami?

Paragony do zmieszanych, a nie do papieru. Dlaczego? Paragony to druk termiczny, w dodatku mogą zawierać toksyczne substancje, BPA itd., Tutaj trochę o tym. Zatem nie są poddawane recyklingowi. Najlepiej prosić o nie drukowanie potwierdzenia z karty, a paragon po prostu wyrzucić do zmieszanych.

2. Pojemniki po mleku tzw. tetrapaki?

Te kartoniki po mleku czyli tetrapaki (tak samo po sokach, często serkach i innych produktach) to opakowania wielomateriałowe. Zatem je wrzucamy do żółtego pojemnika. Wcześniej je należy zgnieść. Tetrapak składa się z warstwy aluminium, tektury i folii, ma też plastikową zakrętkę. Nie wrzucamy do papieru!

3. Czy pudełka styropianowe po jedzeniu można wrzucać do plastików?

Nie. Wszelkie styropianowe tacki, opakowania po jedzeniu na wynos, tacki po mięsie, warzywach itd. wrzucamy do zmieszanych, absolutnie nie do plastiku. Swoją drogą ten styropian to niewdzięczny materiał, najlepiej unikać.

4. Co z resztkami mięsa?

Do zmieszanych. Mięsa nie wrzucamy do bioodpadów, ze względu na zapach, przyciąganie gryzoni. To samo tyczy się kości i innych produktów mięsnych.

5. Jak postąpić z przeterminowanym jedzeniem?

Jeśli to jest np. jogurt to zawartość do zmieszanych, a kubeczek do pojemnika na tworzywa (żółty), ważne by nie wyrzucać pełnego jogurtu do plastiku. Pamiętaj, że w sortowni pracują ludzie to raz, a dwa zanieczyścisz w ten sposób plastik.

6. A oleje?

Nie należy ich wlewać ani do kanalizacji (osadzają się w rurach) ani do śmietnika (no chyba, że małe ilości to wtedy wycieramy papierem i do zmieszanych). Ale duże ilości (po frytkach, pączkach i więcej) to taki olej po smażeniu powinno się zlewać do jakiegoś naczynia i oddać do PSZOK.

7. Czy warto oddawać zakrętki na jakiś cel?

Podobno (choć sama nigdy w to nie wierzyłam – naprawdę) warto. Bo te nakrętki są z “dobrego” plastiku i za dużą ilość faktycznie można coś “ugrać”. Zatem lepiej oddać nakrętkę na jakiś cel, ewentualnie zakręcić zgniecioną, pustą butelkę, ale nie wrzucać luzem (będzie zbyt małym elementem i może nie zostać wyłapana podczas segregacji).

8. Co z brudnym papierem?

Do zmieszanych. Wszelkie papiery, szczególnie tłuste, chusteczki itp. wrzucamy do zmieszanych. Tutaj trzeba pamiętać też o pudełkach do pizzy, one są tłuste, niestety też idą do zmieszanych. Można się spotkać z opinią, że wieczko nadaje się do papieru, ale niekoniecznie, bo może być zabrudzone 🙁

9. A worki biodegradowalne?

To trochę niestety marketing, bo niekoniecznie nadają się na kompost, wymagają specjalnych warunków by faktycznie się rozłożyć. Jeśli już to warto wybierać torby kompostowalne (mają znaczek roślinki) albo po prostu papierowych czy własnych woreczków.

10. Cytrusy, co z nimi?

Otóż to ciekawe, ja na przykład tego nie wiedziałam, a cytrusy, skórki, resztki należy wrzucać do zmieszanych. Niekoniecznie dobrze wpływają na kompost (wyżej na infografice jest to fajnie podkreślone).

11. Symbole na opakowania, czy coś nam mówią?

Obecnie niewiele, to raczej piktogramy ważne dla producentów, a nam konsumentom mówią niedużo. Ale niesamowicie fajna jest inicjatywa nad którą pracuje Koalicja 5 frakcji, gdzie chcą wprowadzić ujednolicone symbole na opakowaniach (poczytajcie o tym tutaj). To byłoby duże ułatwienie, bo na opakowaniu byłaby dokładna informacja do którego kontenera dane opakowanie wrzucić i ewentualnie co zrobić wcześniej (np. odkręcić nakrętkę itd.).

12. Co z tą jedną śmieciarką?

To taki mit, ale gdyby faktycznie tak było to trzeba zgłaszać!!! Obecnie jednak jest tyle regulacji unijnych, że naprawdę nie ma co w te mity wierzyć. Często jest tak, że śmieciarka ma dwie komory albo przyjeżdża jedna śmieciarka we wtorek po szkło, innego dnia po tworzywa itd. Musisz też jednak pamiętać, że wciąż my jako zwykli mieszkańcy popełniamy sporo błędów przy segregacji, potem w sortowni śmieci są przeglądane. Nawet gdyby papier został zmieszany z plastikiem to mamy odpady suche i na pewno w sortowni lepiej niż gdyby tam jeszcze “latały” pieluchy czy podpaski (rozumiesz?). Zatem segregacja na naszym poziomie ma sens już chociażby z tego powodu.

13. Czy zdejmować etykiety ze słoików?

Obecnie raczej podejście jest takie, że nie należy usuwać etykiet, jeśli wymaga to użycia wody. Za to, jeśli na etykiecie jest się informacja, że etykieta wykonana jest z folii termokurczliwej (PVC) należy ją zdjąć. Zdjęta folia PVC nie nadaje się do recyclingu, należy ją wrzucić do zmieszanych.

14. Torebki z herbatą? Co z nimi?

Otóż sprawa nie jest taka prosta. Najlepiej korzystać z herbaty sypanej, my przerzuciliśmy się już dawno na własne zaparzacze (o takie) i to jest super. Jeśli jednak używasz herbaty w torebce to musisz wiedzieć, że te torebki niekoniecznie są z papieru, ale częściowo z plastiku, w dodatku mogą zawierać BPA. W każdym razie nie rozkładają się (co na pewno potwierdzą osoby mające kompost). Problem polega na tym, że na opakowaniu niekoniecznie znajdziesz informację o tym z czego jest dana torebeczka, czy papierowa (wtedy do bio), czy jednak z mieszanego tworzywa (wtedy mieszane).

15. Kubki po kawie

Ha! Kupki po kawie na wynos, takie co wyglądają jak papierowe, wcale nie są papierowe. Gdyby tak było to dość szybko by przeciekły. Niestety są od środka pokryte tworzywem i nie nadają się do papieru. Trzeba je wrzucać do zmieszanych, a kolejnym razem wziąć do kawiarni swój kubek np. taki (niektóre kawiarnie mają nawet zniżki do swojego kubka jest np. 1 zł taniej :)).

No dobrze to chyba tyle na dziś, śmiało podzielcie się tym materiałem z innymi. Śmiało zadawaj pytania. Ja bardzo dziękuję Kolacji 5 Frakcji za umożliwienie wykorzystania materiałów, są naprawdę dobre, czytelne, więc wydrukujcie, poczytajcie i korzystajcie.