Na co zwracać uwagę wybierając kosmetyki dla dzieci, co może uczulać, czy konserwanty są złe i czy SLS to zło wcielone? We wpisie odpowiedź na wszystkie pytanie związane z kosmetykami dla dzieci. I spokojnie, nie będę Cię do niczego przekonywać, ale temat jest na tyle rozległy i ciekawy, że na pewno warto sobie wiedzę ułożyć.

Nie wiem, jak Ty, ale ja złapałam się na tym, że już sama nie wiem co dobre jeśli chodzi o kosmetyki, a już kosmetyki dla dzieci to totalny kosmos. SLS jest zły, konserwanty też nie bardzo, choć z drugiej strony potrzebne, najlepszy byłby olej kokosowy, ale ten zapycha, talk szkodzi, woda to może być za mało, szczególnie ta o niskim PH, bo przecież wysusza itd., itd. W zalewie informacji naprawdę trudno połapać się w tym wszystkim. Zresztą jako ciekawostkę powiem Ci, że jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku ten szum informacyjny był dwa razy mniejszy – obecnie jesteśmy bombardowani aż 100 tys. słów dziennie! Jak trafnie ocenić które z nich są ważne, a które nie?

Stąd z ciekawością wybrałam się na warsztaty “Sprawdzone-udowodnione” organizowane przez markę Jonson’s. I zanim uciekniesz krzycząc, że jak to tak, skoro firma kosmetyczna robi takie spotkanie to na pewno nie ma to sensu. To mimo wszystko czytaj dalej. Po pierwsze jestem z Tobą szczera, po drugie jako ciekawostkę powiem, że ponad 90% światowych danych naukowych dotyczących pielęgnacji skóry dziecka pochodzi z badań właśnie tej firmy. A po trzecie dzisiaj chciałabym Ci przytoczyć głównie wypowiedzi dr Magdaleny Sikory, pracownika naukowego Politechniki Łódzkiej, która jest ekspertem w zakresie surowców i półproduktów kosmetycznych. Nie będzie ocen, tylko fakty, wypowiedzi i duuużo wiedzy!

To właśnie wywiad, a wcześniej prelekcja pani Magdaleny Sikory dały mi najwięcej do myślenia. Zresztą ujęła mnie tym, że wcale nie wychwalała wszystkiego, ale mówiła wprost. OK, SLS nie jest złe, ale w kosmetykach dla dzieci nie lubię, za to kosnerwanty są potrzebne, bo… no właśnie wszystko we wpisie, szczególnie, że zdradzam niżej jedną, najważniejszą lekcję, jaką sama wyniosłam z tego spotkania.

Zobacz mój film z tego wydarzenia

Na bieżąco podczas warsztatów nagrywałam krótkie ujęcia, możesz więc zobaczyć jak robiliśmy kosmetyki. Ale szczególnie posłuchaj mojego wywiadu z panią dr Magdaleną Sikorą, jest po prostu ciekawy, bo bierzemy do ręki opakowanie płynu do mycia ciała dla dzieci i krok po kroku omawiamy każdą pozycję z listy składników na etykiecie!

Kosmetyki dla dzieci – jak wybierać

Poniżej baza wiedzy, co jest co i dlaczego jakiś składnik bywa ważny lub absolutnie nieistotny w kosmetykach (dla dzieci, choć przyznaję, że czasem odnoszę się również do kosmetyków dla dorosłych) 🙂

1. Skóra dziecka

Zanim o kosmetykach będzie, to jeszcze kilka faktów na temat skóry malutkich dzieci. Skóra niemowląt zdecydowanie różni się od skóry dorosłego. Jest nawet o 30% cieńsza, ma mniejszą zawartość czynnika nawilżającego, a naskórek zdecydowanie szybciej traci wodę. Zaraz po urodzeniu pokryta jest mazią płodową – nie bez powodu, bo pozwala to m.in zachować odpowiedni poziom nawilżenia i natłuszczenia skóry.

“Skóra niemowląt i małych dzieci wymaga w zasadzie głównie ochrony, ponieważ w pierwszych tygodniach życia ograniczone jest wydzielanie przez nią łoju, czemu towarzyszy suchość, tzw. kseroza. Proces ten w indywidualnych przypadkach może trwać od kilku miesięcy nawet do 2–3 lat. Pielęgnacja skóry małego dziecka polega na wzmocnieniu bariery naskórkowej, która ogranicza nadmierną utratę wody i rozwój mikroorganizmów, a także łagodzi podrażnienia i zmniejsza tarcie skóry o ubranie czy pieluszkę”.

Co ciekawe (mnie zaciekawiło :)), gdy rodzi się dziecko jego skóra ma bardziej zasadowe pH (jak wody płodowe) i dopiero (nawet) po kilku tygodniach osiąga właściwe dla skóry pH kwaśne.

2. PH – słów kilka

No właśnie poruszyłam temat PH, więc zatrzymam się przy tym na chwilę. Otóż pH naszej skóry jest lekko kwaśne, między 4,5, a 6, jako taką równowagę uznaje się 5,5. Gdy kosmetyki, których używamy (czy to do pielęgnacji dzieci czy siebie) mają zasadowy odczyn, to może to wpływać wysuszająco na skórę. Dlatego kosmetyki, typu mydło, płyny myjące powinny mieć odczyn neutralny dla skóry, czyli właśnie lekko kwaśny.

I tutaj przyznam Ci się, że tego nie wiedziałam, nagle stało się jasne czemu mamy problem z wysuszoną skórą dłoni. Otóż po pierwsze woda w kranie (sprawdziłam u nas) ma odczyn zasadowy i na domiar złego od jakiegoś czasu przerzuciliśmy się na mydło w kostce, które właśnie sprawdziłam i też jest bardziej zasadowe niż inne w płynie. Czyli akurat rozwiązanie naszego problemu (przynajmniej częściowo) z suchą skórą na dłoniach okazało się prostsze niż sądziłam 🙂 Ale to taka dygresja.

3. Czego NIE powinno być w kosmetykach dla dzieci

Głównie chodzi tutaj o surówce, które są zakazane przez ustawy. Zatem nie powinno być, np.: formaldehydu, kwasu salicylowego (z wyjątkiem szamponów), czwartorzędowych amin, kwasu borowego, fenolu, etanolu w wyższych stężeniach (30 proc.), niektórych barwników, np. fluoresceiny, tlenków chromu.

“Według mnie należy unikać w nich także ekstraktów z mało znanych, szczególnie egzotycznych roślin czy też olejków eterycznych – niektóre z nich nie powinny się w nich absolutnie znaleźć, np.: olejek drzewa herbacianego, drzewa różanego, eukaliptusowy, goździkowy, kanuka, manuka, ilangowy”.

4. Konserwanty po co są?

Celem konserwantów jest zapewnienie czystości mikrobiologicznej produktu od momentu produkcji, aż do ostatniej kropli w opakowaniu. A jak może dojść do zanieczyszczenia? Głównie przy aplikacji (paluszkiem, z pompki), gdy dostanie się woda do produktu.

Ogólnie konserwanty są potrzebne w kosmetykach, które zawierają w składzie wodę (główne środowisko rozwoju drobnoustrojów). Gdy kosmetyk jest na bazie oleju, to nie ma konieczności by pojawił się konserwant.

A ilość konserwantów? Jeśli jest ich zbyt mało to produkt nie będzie chroniony, zbyt duża ilość może powodować podrażnienia skóry. ALE to czego ja sama nie wiedziałam to fakt, że dwa to niekoniecznie gorzej niż jeden, bo najpewniej dzięki temu można ich dodać mniej do produktu zapewniając lepszą ochronę (odsyłam do filmu wyżej).

5. Bez konserwantów – co to oznacza?

Okey, było o konserwantach, ale jednak na rynku można spotkać produkty, które mają napis “bez konserwantów”, a jednocześnie mają długi termin przydatności. Zatem, jak to jest?

“Trwałość produktu można zabezpieczyć za pomocą różnych surowców, które oprócz swoich podstawowych własności wykazują mniejsze lub większe działanie mikrobójcze. Pojawiający się napis, iż kosmetyk nie zawiera konserwantu, najczęściej oznacza, że w jego składzie nie ma żadnego ze związków znajdujących się na liście konserwantów dopuszczonych do stosowania w kosmetykach.

Produkty te zawierają natomiast komponenty, których podstawowym zadaniem nie jest konserwowanie, ale które dodatkowo wykazują takie właściwości. W tym przypadku ich działanie nie musi być deklarowane. Można więc napisać, że krem jest bez konserwantów, co nie oznacza, że nie ma w nim żadnej substancji, która de facto go stabilizuje.

Działanie mikrobójcze można uzyskać poprzez wykorzystanie w recepturach kosmetyków np. olejków eterycznych. Główną funkcją kojarzoną z tą grupą surowców jest nadawanie wyrobom odpowiedniego zapachu. Stosowane w określonych stężeniach nie tylko aromatyzują produkty, ale także – dzięki własnościom przeciwdrodnoustrojowym i antyoksydacyjnym – stabilizują je. Niestety, bardzo często stanowią źródło tzw. alergenów zapachowych, których praktycznie nie jesteśmy w stanie wyeliminować. Czystość mikrobiologiczną można również utrzymać, wykorzystując w kosmetyku znaczne ilości alkoholu etylowego czy też glikolu propylenowego. To substancje pełniące taką funkcję, choć nieobecne na liście konserwantów kosmetycznych, która, jak wspomniałam, obejmuje ściśle określone związki, dopuszczone do stosowania w kosmetykach”.

A niżej znajdziecie listę konserwantów, taka ściąga 🙂

6. Parabeny

Z tego co mówi dr Magdalen Sikora, by kosmetyk na bazie wody był mikrobiologicznie czysty, to potrzebne są konserwanty. No to teraz chwilka o parabenach, bo to również konserwanty. Więcej o bezpieczeństwie poczytasz tutaj, a niżej wypowiedź pani Magdaleny.

“Obecnie mamy cztery parabeny dopuszczone do stosowania w kosmetykach. Metyl i etyl w takich ilościach, jak przed parabenową fobią, a propyl i butyl w mniejszych ilościach. To, że zmieniły się przepisy dotyczące parabenów to dowód na to, że składy kosmetyków są ciągle weryfikowane i nawet najmniejsze podejrzenie odnośnie do bezpieczeństwa wykorzystywanych w ich recepturach surowców jest brane w regulacjach pod uwagę. Warto jednak zwrócić uwagę na taki paradoks, że zjadając gruszkę, pochłaniamy więcej parabenów, niż wcierając w twarz krem. Owoce w sposób naturalny zawierają konserwanty“.

7. Emolienty

To kolejny termin, który często pojawia się przy wyborze kosmetyków. Głównie kojarzysz go pewnie z kosmetykami do skóry wrażliwej, atopowej itd. W skrócie emolienty to składniki/produkty, które mają za zadanie natłuszczać oraz zmiękczać i nawilżać skórę. Ale nie chodzi o to, że dodają wilgotności, co po prostu zatrzymują jej odparowywanie. Składnikami tego typu są: oleje roślinne, oleje pochodzenia zwierzęcego, olej parafinowy.

8. Olejki eteryczne

Olejek eteryczny to lotny związek pozyskiwany z roślin w drodze destylacji z parą wodną. Są dodawane do kosmetyków w niewielkich ilościach (mniej niż 1%), pozwalają nadać zapach, ale też mają działanie antoksydacyjne (wyżej było o tym wspomniane). Ale też mogą przenikać wgłąb naskórka, przy ich stosowaniu należy zachować ostrożność.

“Nie jestem także zwolennikiem stosowania olejków eterycznych – ich składniki bardzo często charakteryzują się dużą aktywnością i zdolnością penetracji. Niestety, bardzo często stanowią one także źródło potencjalnych alergenów zapachowych, których w tym przypadku nie jesteśmy w stanie wyeliminować”.

9. Olej parafinowy

Niżej przytoczę Ci głównie wypowiedź dr Magdaleny Sikory, bo przyznam, że olej parafinowy to jeden z tych składników, o których wiem niewiele albo wiem sporo, ale na wyrywki. Zatem polecam wypowiedź fachowca: dlaczego olej parafinowy pojawia się często w kosmetykach, ale również jakie ma wady.

“Olej parafinowy zaliczany jest do surowców wyjątkowo stabilnych, odpornych na działanie tlenu, wody i światła. Nie penetruje on przez barierę warstwy rogowej. Mechanizm jego działania związany jest z tworzeniem na powierzchni skóry bariery okluzyjnej, która efektywnie ogranicza utratę wody.

Natomiast wadą oleju mineralnego, podobnie jak innych komponentów zaliczanych do tego segmentu, jest to, że stosowane na duże powierzchnie ciała formują zbyt zwarty film. Dlatego w recepturach kosmetyków wprowadza się obok parafiny inne surowce zaliczane do grupy emolientów, np. palmitynian izopropylu, który wpływa na rozluźnienie powstałej warstewki okluzyjnej.

Węglowodory, do których zalicza się m.in. olej parafinowy i wazelinę, działają silnie okluzyjnie, ochronnie. Wazelina obniża współczynnik TEWL (przeznaskórkową utratę wody) o ponad 90 proc. Zdolność zatrzymywania przez nie wilgoci jest zwykle znacznie większa, niż ma to miejsce w przypadku olejów roślinnych. Te z kolei, z racji tzw. frakcji niezmydlającej się, działają bardziej pielęgnacyjnie, ale to nie jest podstawowa funkcja, jaką powinny zapewnić produkty przeznaczone dla dzieci. Wg mnie, w odniesieniu do dzieci nie powinniśmy mówić o pielęgnacji, a głównie o ochronie skóry”.

Czyli mówiąc krótko musimy się zastanowić czego oczekujemy od kosmetyku. W przypadku dzieci kluczowa wydaje się ochrona ich skóry. Aha, niżej jest też ciekawy podpunkt o zatykaniu porów i różnych olejach, bo o to pytacie dość często.

10. SLS

SLS oraz SLES to środki o właściwościach myjących i pianotwórczych, to właśnie dzięki nim dany kosmetyk się pieni. Znajdziesz je w szamponach, płynach kąpielowych, ale też paście do zębów. Ogólnie w produktach spłukiwanych.

Na etykietach kosmetyków SLS występuje pod wieloma nazwami synonimowymi:

• Sodium dodecyl sulfate
• SDS
• Sulfuric acid,
• monododecyl ester,
• sodium salt
• Lauryl sodium sulfate
• Sodium N-dodecyl sulf​ate
• Lauryl sulfate sodium salt

Ogólnie SLS nie ma ostatnio zbyt dobrej sławy. Są one zaakceptowane w produktach myjących, ale mogą mieć działanie drażniące. Występuje ono wtedy, gdy jest wysokie stężenie substancji lub zbyt długotrwały kontakt. W przypadku dzieci to SLS może powodować, że będą szczypać dziecko oczy przy myciu włosów. Faktycznie SLS może wysuszać, dlatego w składzie produktu często dodawany jest inny składnik, które to działanie równoważy. Dlatego też dla kosmetyków z SLS zaleca się stosowanie później kremów. Ot i cała tajemnica.

A jaka jest różnica między SLS, a SLES? SLES wykazuje zazwyczaj mniejsze działanie drażniące.

Bez SLS? Teraz sporo kosmetyków jest z dopiskiem bez SLS. ALE tutaj chciałabym dodać, że choć sama nie jestem fanką SLS to to, że kosmetyk go nie ma nie oznacza, że się pienić nie będzie lub też, że nie ma czegoś co go nie zastąpi 🙂 Np. Sodium Coco Sulfate, który uznawany jest za “naturalny” odpowiednik SLS.

Ale jeśli chcesz unikać SLS to możesz wybrać detergenty uznawane za delikatniejsze:

• Coco Glucoside,
• Decyl Glucoside
• Disodium Cocoyl Glutamate
• Lauryl Glucoside

Przy okazji na filmie analizujemy skład jednego z kosmetyków, też polecam 🙂

11. Działanie komedogenne

Mówiąc o działaniu komedogennym mamy na myśli czy dana substancja zatyka pory czy nie (uproszczone, ale wiadomo o co chodzi). I tutaj chętnie odeślę Cię do fajnego linku tutaj z wykazem różnych olejów i ich stopniem komedogenności. Skala jest od 0-6, gdzie 0-2 to produkty mało zatykające, ale już 4-5 silnie.

• 0 – Nie zatyka porów
• 1 – niskie prawdopodobieństwo
• 2 – umiarkowanie niski
• 3 – umiarkowany
• 4 – dość wysoki
• 5 – wysokie prawdopodobieństwo zatykania porów

I z takich popularnych podpowiem Ci, że masło kakaowe czy olej kokosowy mają wysokie noty, bo 4, ale już lubiany przez mnie olej awokado ma 2. Zerknij sama, może wypatrzysz coś dla siebie.

12. A sam olej zamiast kosmetyków?

I teraz dochodzimy do punktu, który przyznaję mnie bardzo interesował 🙂 Otóż czy zamiast kosmetyku można stosować olej np. roślinny? Tutaj specjaliście podkreślają jedną ważną rzecz – olej nie jest kosmetykiem. Musisz wiedzieć, że produkty kosmetyczne przechodzą ocenę bezpieczeństwa (Safety Assesor). Raport z niej stanowi kluczowy element dokumentacji produktu kosmetycznego. Natomiast oleje kupowane są w różnych miejscach, są bardzo różnej jakości, pozyskiwane różnymi metodami.

Oleje roślinne mogą działa komedogennie (wyżej dawałam link do stopni komedogenności – zerknij). I tak na przykład jest z olejem kokosowym (niestety).

“Dlatego zamiast oleju lepiej sięgnąć po kosmetyk zawierający w składzie oleje, bo jeśli jest to kosmetyk, to mamy pewność, że przeszedł testy bezpieczeństwa”.

Załóżmy jednak, że mimo wszystko chcesz wybrać olej. Tylko jaki rafinowany czy nierafinowany? Też oddam głos specjaliście.

“Jeśli jednak upieramy się przy olejach, to też trudno jednoznacznie stwierdzić, czy lepsze są rafinowane, czy z pierwszego tłoczenia. Rafinowane są bardziej jednorodne, bardziej trwałe. Nierafinowane zawierają większe ilości substancji aktywnych (frakcja niezmydlająca się). Tylko czy jest to konieczne w przypadku skóry małego dziecka? Może bardziej w pielęgnacji skóry osoby dorosłej. Ich wadą jest to, że są mało stabilne, łatwo jełczeją, a tworzące się w procesach utleniania związki mogą działać drażniąco. Z tego powodu raczej bym odradzała aplikację samych olejów na skórę dziecka”.

13. Zapach – tak czy nie?

Tutaj pewnie zdania będą podzielone, ja jestem ciekawa, czy Ty lubisz kosmetyki dziecięce, które pachną czy wolisz bezzapachowe? To co mnie zaciekawiło to fakt, że podobno najlepiej pamiętamy zapachy z dzieciństwa. I choć mi osobiście nie każdy zapach się podoba, to faktycznie te dziecięce są raczej delikatne i mają za zadanie relaksować 😉

No to w końcu jak wybierać kosmetyki?

Ogólnie przeczytaj wszystko co jest wyżej, starałam się, by ta wiedza była skondensowana i przystępna 🙂 W skrócie sprowadza się wszystko do dwóch ważnych punktów:

• krótki skład
• lepiej mieć w domu dwa produkty (coś do mycia i pielęgnacji) niż kilkanaście

Jedna rzecz, o której warto pamiętaj? Nie można patrzeć na kosmetyk tylko pod kątem jednego składnika, ale na skład całościowy.

Czekam na Twoje doświadczenia, pytania i wątpliwości. Podaj dalej wpis, jak widzisz, nie ma tutaj nic złego, tylko w końcu zebrałam w jednym miejscu wszystko co kosmetyków dotyczy.

*Wpis powstał we współpracy z marką Jonson’s.