Kompendium wiedzy oparte o schemat żywienia niemowląt 2014, czyli najnowszy dokument z ogólnymi zaleceniami na temat rozszerzania diety dzieci w pierwszym roku życia. Temat wraca jak bumerang, często pytacie, jak, kiedy, co, więc dzisiaj podsumowanie ogólne, a w kolejnych wpisach na pewno będą fajne jadłospisy (nasze), trochę o BLW (które u nas jest częściowo grane) i w ogóle o jedzeniu więcej. A teraz aktualny schemat. Chętni?

UWAGA: aktualizacja w 2021 – zobacz tutaj.

Temat ważny, bo gdy tylko zaczęłam analizować aktualny schemat żywienia niemowląt to wyczytałam, że w żywieniu dzieci jest popełniane wiele błędów. Jak chociażby za wiele posiłków (sic!), złe przygotowanie mieszanek i za dużo soków! Ale dzisiaj nie o tym, choć o błędach obiecuję osobny wpis.

Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecko karmione powinno być piersią, a w drugim półroczu mleko nadal powinno być podstawą diety. Ale co ciekawe, w schemacie żywienia niemowląt nie ma już podziału na dzieci karmione mlekiem modyfikowanym i dzieci karmione piersią, lecz wszystkim dzieciom dietę należy rozszerzać w ten sam sposób 🙂 Wcześniej było rozgraniczenie.

Dziecko karmione piersią można karmić tak długo, jak chce tego mama i dziecko.

Zanim przejdę do schematów 🙂 to muszę wspomnieć, że w tym dokumencie jest też wzmianka o BLW jako alternatywnym sposobie wprowadzania pokarmów. Mnie to bardzo cieszy, bo BLW sama wdrażam dość mocno i o tym będzie kolejnym razem.

Wprowadzanie pokarmów

Kiedy zacząć wprowadzać produkty do diety dziecka? No to tutaj jest klops. Zgodnie z zaleceniami ESPGHAN oraz EFSA należy zacząć między 17 a 26 tygodniem życia (1). Za to często też zwraca się uwagę nie tyle na wiek co na dojrzałość dziecka. Dobrze, aby dziecko samodzielnie siedziało (mnie to bardzo przekonuje) a jego układ nerwowo-mięśniowy był dojrzały a także by odpowiednio dojrzałe były jelita (również ze względu na alergeny) (2).

Umiejętność gryzienia u dziecka rozwija się do drugiego roku życia, a najszybciej dziecko uczy się między 6 a 10 mc życia i to też jest dobry moment na wprowadzenie diety. W schemacie też jest podkreślone, że pokarmy, których żucie lub gryzienie sprawi dziecku trudność dziecko odrzuci (co też pokrywa się z teorią BLW).

No i jeszcze jedno, nie ma jednoznacznych danych odnośnie rodzaju i kolejności wprowadzanych konsystencji, jest zalecenie WHO, ale jednocześnie nie ma powiedziane, że to jedyny słuszny schemat. Mi w nowym schemacie podoba się to, że nie ma konkretnych mililitrów czy ilości, ale przede wszystkim zwraca się uwagę na to, że to rodzic i dziecko decydują co i ile jeść.

Rodzic/opiekun decyduje CO dziecko zje, KIEDY I JAK jedzenie będzie podane. Dziecko decyduje CZY posiłek zje i ILE zje.

Czyli nie wciskamy na siłę 🙂 Co też trochę idzie w parze z założeniami BLW.

 Zalecenia rozszerzania diety

Poniżej tabela przygotowana na podstawie publikacji w Standardy medyczne (1).

Plik w PDF -do pobrania 🙂

To są ogólne zalecenia i jak się przyjrzycie to zwróćcie uwagę, że dziecku od 7 mc zaleca się podawanie produktów do rączki, moim zdaniem to istotna rzecz, często pomijana. Często rodzice (sama tak robiłam przy starszym) wpadając w etap papek podają słoiczki, potem papki z grudkami a tu po prostu można dawać normalne jedzenie. I znowu widać moją skłonność w stronę BLW, ale jak się przyjrzeć to schemat również to dopuszcza 🙂

Alternatywny model rozszerzania diety dziecka

Tak, jak wspomniałam w schemacie pojawiło się BLW. Dla tych co nie wiedzą, w wielkim skrócie to sposób karmienia sterowany przez dziecko i pomijający etap papek. To wielkie uproszczenie, ale o BLW będzie bo jest mi bardzo bliskie.

W każdym razie dziecku, które samodzielnie siedzi można podać pokarmy stałe tak by jadło samo. Czyli zamiast papek kawałek marchewki, jabłka, kasza w kostkę itp.Taki sposób rozszerzania diety jest dopuszczony i brany pod uwagę.

Ogólne zalecenia

• wprowadzać produkty stopniowo
• zacząć od warzyw np. marchew w drugiej kolejności owoce np. jabłko. a potem produkty białkowe pochodzenia zwierzęcego
• dziecko powinno samo decydować ile zje

Napoje

Dziecku podajemy wodę, najlepiej z kubka 🙂 Pozwala to zastąpić ssanie po prostu popijaniem, u nas początkowo świetnie sprawdziła się słomka. Za to po ukończeniu pierwszego roku życie nie należy podawać dziecku czegokolwiek przez butelkę ze smokiem.

Podsumowanie

Dobra dobra, było dużo teorii, ale w skrócie to podobają mi się obecne zalecenie, bo w końcu zamiast kalendarza “co, ile kiedy” są zalecenia dopasowane do dziecka. Zamiast konkretnych przedziałów wiekowych jest wskazówka, na jakim etapie jest dziecko (czy siedzi, otwiera usta na widok łyżeczki itd.). Bliższe to (w pewnym uproszczeniu) zasadom BLW, więc mam nadzieję, że więcej osób da się przekonać 🙂

Kolejnym razem o BLW i alergenach, bardzo mnie temat wciągnął 🙂 Dajcie znać, jak u Was wyglądało rozszerzanie diety, czy papki, czy słoiczki, czy może BLW? Czy stosowaliście się do schematów, czy raczej intuicyjnie?

*Bibliografia: 1) 2014 Zasady żywienia zdrowych niemowląt, zalecenia polskiego towarzystwa gastroenterologii hepatologii, opublikowane w “Standardy medyczne”.
2) “Bobas lubi wybór” Rapley Gill, Murkett Tracey, wyd. Mamania