Im bardziej nagradza się dziecko tym mniej interesuje się tym za co jest nagradzane. Kojarzycie to? Dzisiaj będzie o motywacji wewnętrznej i zewnętrznej, czyli o tym, że czasem chce nam się czegoś bardziej, a czasem robimy to by coś osiągnąć. Tak samo jest z dziećmi.
Dość popularne są metody nagradzania i karania dzieciaków. Trudno uniknąć ocen w szkole, ale systemy motywacyjne są dostępne w domu, w przedszkolu i… niekoniecznie jest to dobra droga. Czemu? A dlatego, że dzieci zamiast chcieć coś robić to robią to bo coś dostaną/nie dostaną.
Chodzi o motywację: wewnętrzną (taką z serca) i zewnętrzną (rzeczową).
“Kłopot w tym, że w rzeczywistości istnieją różne rodzaje motywacji. Większość psychologów dzieli je na wewnętrzne i zewnętrzne. Motywacja wewnętrzna zasadniczo oznacza, że robi się coś, bo lubi się to robić, podczas gdy przy motywacji zewnętrznej działanie jest środkiem do osiągnięcia jakiegoś celu: otrzymania nagrody lub uniknięcia kary”. Wychowanie bez nagród i kar, Alfie Kohn
W skrócie. Wewnętrzna to taka, gdy robimy coś bo chcemy/lubimy np. dzieci początkowo uwielbiają sprzątać, dzielą się jedzeniem itd. A zewnętrzna to np. nagrody, czyli coś co sprawia, że dzieciom się chce to robić np. sprzątać, być miłym.
Im bardziej ktoś jest nagradzany za zrobienie czegoś, tym mniej będzie skłonny interesować się rzeczą, którą musiał zrobić żeby dostać nagrodę. Wychowanie bez nagród i kar, Alfie Kohn
Stąd też wynika, że dzieci, które są nagradzane nie będą tego robić, gdy nagród zabraknie. Takim fajnym przykładem jest zmywanie, coś, co pewnie część z was kojarzy z dzieciństwa: “jak pozmywasz to dostaniesz cukierki/20 zł/lizaka/możesz pograć”. I teraz z ręką na sercu komu z was chciało się zmywać, bo będzie czyste, a komu bo dostanie dwie dychy? 🙂
Tak samo nagrody za stopnie, w pewnym momencie zamiast uczyć się, być ciekawym świata, dziecko uczy się by zdobyć uznanie i nagrodę rodzica. A nauka przestaje być fajna, wręcz robi się torturą… bleh 🙂
“Na podstawie licznych dowodów można stwierdzić, że kiedy ocenia się dzieci za to, jak dobrze wykonują jakieś zadanie, wtedy czerpią niewiele przyjemności z tego, co robią”. Wychowanie bez nagród i kar, Alfie Kohn
Stąd jak widzicie kary i nagrody są dość blisko siebie. Bo można czegoś nie dostać za złe zachowanie lub dostać za dobre, efekt jest ten sam. Robi to się nie dlatego, że się chce, ale dlatego, że będzie jakiś zysk.
W tej chwili odchodząc od kar, rodzice często zamieniają je na nagrody i pochwały, które wydają się być sposobem na pozytywne wychowanie. Ta strategia działa jednak dobrze tylko do momentu, gdy dziecko nie zaczyna się domagać nagrody za każdą rzecz, którą wykona dla innych, a także dla siebie. Dziecko z bliska, Agnieszka Stein
To ciekawa rzecz, o której nie zawsze się myśli, czyli konsekwencja nagradzania i karania w dłuższym okresie czasu. Czy nie będzie tak, że za chwilę dziecko przyjdzie i powie: “Mamo, zjem obiad, ale dasz mi potem ciasteczko!” “Mamo, ja odrobię te lekcje, ale daj mi 20 zeta na kino” 🙂
Ogólnie, choć teraz wychowanie bez kar i nagród nazywa się wyraźnie to nie jest to nic nowego w sumie. Nie wiem, jak było u was, ale moi rodzice (a zapadło mi to w pamięć) często powtarzali, że oni nie będą nas nagradzać za stopnie, bo robimy to dla siebie, ani dawać (w domyśle, jak zaprzyjaźniona przyszywana ciocia) 50 zł za zmywanie, bo przecież musi być czysto.
Nie wiem jaki to miało wpływ, bo zmywania nie znoszę, ale za to wiedzę chłonę do teraz z wielką radością i żądam więcej i więcej 🙂
Dajcie znać, jak wy to widzicie i jestem ciekawa czy stosujecie kary i nagrody i czemu?
